وجود انواع گونه‌های آبزی در دریاچه خزر بستری مناسب برای اقتصاد ایران فراهم آورده است. خاویار بلوگا ایرانی یکی از مهم‌ترین محصولات این دریاچه عظیم می‌باشد. برای آشنایی بیشتر با این نوع خاویار ایرانی ما همراه شوید…
تاریخچه تولید خاویار بلوگا
خاویار (Caviar) تخمک‌های بارور نشده جنس ماده ماهیانی از خانواده تاس ماهیان هستند و ریشه کلمه خاویار از کلمه فارسی خاگ‌آور به معنی تخم‌ریز می‌آید.
به‌طور کلی 27 گونه ماهی خاویاری وجود دارد که که 5 گونه از مهم‌ترین آنها در دریای خزر (توجه داشته باشید که دریای خزر در واقع یک دریاچه بسیار بزرگ است که به دلیل وسعت آن دریا گفته می‌شود) زندگی می‌کنند. مهم‌ترین گونه‌های خاویار دریای خزر عبارتند از: فیل‌ماهی، چالباش یا تاس ماهی روسی، قره برون یا تاس ماهی ایرانی، شیپ و اوزون برون که شاید نسبت به دیگر ماهیان خاویاری نامی آشناتر داشته باشد که علت آن مصرف گوشت این ماهی نیز می‌باشد چراکه گوشت ماهیان خاویاری خیلی مصرف نمی‌شود.
قدمت ماهیان خاویاری به عصر دایناسورها (دوره ژوراسیک از نظر زمین‌شناسی) برمی‌گردد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اولین مصرف خاویار (بیشتر گوشت ماهی) به دوران مادها برمی‌گردد. اما به‌طور مستندتر می‌توان اولین مصرف آن را به روس‌ها نسبت داد چراکه بر روی سکه‌هایی که توسط آنها ضرب شده بود تصویر تاس ماهی مشاهده شده.
خاویار بلوگا از فیل ماهی به دست می‌آید که به‌دلیل جثه بزرگی که دارد به این نام خوانده می‌شود. فیل ماهی عمری طولانی دارد و در حدود 4 متر رشد می‌کند و چیزی در حدود 1400 کیلوگرم وزنش است.
در بین ماهیان خاویاری بیشترین قیمت مربوط به خاویار بلوگا است. اصلی‌ترین دلیل قیمت بالای این نوع خاویار زمان بسیار زیاد برای به دست آوردن می‌باشد به طوری که برای به دست آوردن خاویار این ماهی باید 12 سال صبر کرد. دومین دلیل گران بودن خاویار بلوگا رنگ روشن آن (تخم‌های خاکستری روش و تیره هستند) است و همچنین درشت‌تر بودن تخم‌ها نسبت به سایر ماهی‌ها است که باعث بازارپسندی بیشتر می‌شود.
در سال‌های گذشته خاویار بلوگا تنها در استان‌های مازندران و گیلان تولید می‌شد اما امروزه شاهد افزایش روزافزون آن در سایر مناطق هستیم به‌طوری‌که 21 استان به تولید خاویار بلوگا می‌پردازند.
شاید این سؤال تاکنون برایتان ایجاد شده باشد که خاویار را چگونه تولید می‌کنند؟ برای تولید خاویار در گذشته با ضربه زدن به سر ماهی ابتدا آن را بیهوش می‌کنند و سپس تخم‌ها خارج می‌کردند و گوشتش را می‌فروختند در این روش ماهی می‌مرد در نتیجه ماهیان خاویاری در معرض انقراض قرار گرفتند لذا روش دیگری جایگزین آن شد. در روش امروزی خاویار را از ماهی زنده به روش سزارین (بیهوش کردن و پاره کردن شکم ماهی) به دست می‌آورند و پس از فشار دادن شکم ماهی تخم‌ها را خارج کرده و و شکم ماهی را می‌دوزند و ماهی را نشانه گذاری می‌کنند و در دریا رها می‌کنند به این روش تا 6 بار می‌توان از ماهی خاویار استخراج کرد فقط در این روش باید دقت کرد که ماهی کامل بیهوش شده باشد در غیر این صورت از خود ماده‌ای ترشح می‌کند که طعم خاویار را تلخ و بدمزه می‌کند.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که با وجود مصرف بسیار اندک خاویار در ایران در حدود 90 درصد خاویار جهان از دریاچه خزر تأمین می‌شود.
ویژگی انواع خاویار بلوگا
خاویار غذایی اشرافی و گران قیمت محسوب می‌شود که به عنوان صبحانه یا میان وعده سرو می‌شود. برخلاف گوشت ماهی که در کشور ما به صورت پخته مصرف می‌شود خاویار را خام میل می‌کنند.
ممکن است شما هم وقتی برای اولین بار زیتون یا ماءالشعیر را خوردید از طعم آن خوشتان نیامده باشد اما پس از مدتی مزاجتان با آن سازگار شده باشد و پای ثابت سفره‌های غذاییتان شود.خاویار نیز جزء این دسته از غذاهاست که مدتی طول می‌کشد تا به طعم آن عادت کنید.
خاویار طعمی شور دارد و بوی ماهی می‌دهد که ممکن است با ذائقه‌تان جور نباشد و شاید مشکل پسند بودن ایرانی‌ها در طعم و عطر غذاها شاید یکی دیگر از دلایل کم مصرف بودن این غذا در کشورمان باشد.
تاریخ مصرف خاویار در حدود 4 روز است بنابراین در هنگام خرید حتماً میزان مصرف خود را در نظر بگیرد و بسته متناسب با مصرف خود را انتخاب کنید.
خاویار بلوگا رنگی روشن‌تر نسبت به انواع دیگر دارد از ویژگی‌های این خاویار می‌توان به اندازه تخم‌ها اشاره کرد که نسبت به سایر ماهیان خاویاری درشت‌تر بوده و بالای سه میلی‌متر هستند (البته تفاوت‌ها اندک هستند و با چشم عادی خیلی قابل تمایز نیست اما به لحاظ قیمت گذاری بازار جهانی مهم است).
از آنجایی که عمده این خاویارها از ماهی پرورشی به دست می‌آید لذا ممکن است در طعم و بو متفاوت باشند چرا که برای بیشترین شباهت طعم و بوی خاویار به نوع بومی آن محل پرورش ماهی باید نزدیک زیستگاه اصلی آن باشد که مسلماً در همه جا این امکان وجود ندارد و لذا همین دلیلی است برای تفاوت در طعم و سایز تخم‌ها البته باید توجه داشته باشید که به لحاظ خواص یکسان هستند و فروش خاویار بلوگا براساس رتبه بندی و فاکتورهای رنگ، شفافیت، طعم و یکسان بودن اندازه این معیارها در نظر گرفته می‌شود.
در بازار خاویار بلوگا نوع رویال از همه گران‌تر بوده و کیفیت بالاتری دارد و به لحاظ طعم و مزه نیز مرغوبیت بیشتری داشته و به گونه وحشی آن بسیار شبیه است و دارای بیشترین شفافیت و یکدستی در دانه‌ها است.
بنابراین با دانستن این موضوع دسترسی به این نوع خاویار برای افرادی که بودجه کمتری هم دارند.
خواص انواع خاویار بلوگا
حتماً برای شما هم این سؤال پیش آمده که دلیل گران بودن این ماده غذایی چیست؟
در زندگی حداقل برای یکبار هم که شده هر کسی برای خرید داروی خارجی یا کمیاب برای خود یا اطرافیانش به داروخانه مراجعه کرده است. ممکن است به خود بگویید ارتباط این مطلب با قیمت خاویار چیست؟
بله درست حدس زدید! خاویار تنها یک غذا نیست چرا که هیچ کس با خوردن نوک قاشق از غذایی سیر نمی‌شود پس دلیل پرطرفدار بودن و قیمت بالای آن چیزی غیر از لذت بردن از یک غذای عادی است.
همان‌طور که می‌دانید موجودات پرسلولی از ترکیب تخمک در جنس ماده و اسپرم در جنس نر به وجود می‌آیند و پس از ترکیب در این تلقیح نقش تخمک جدای از انتقال ماده ژنتیکی تغذیه جنین حاصل از این ترکیب می‌باشد و همه نوزادان در ابتدا مواد غذایی خود را از همان سلول به دست می‌آورند حال تصور کنید با مصرف خاویار تمام مواد غذایی مورد نیاز برای تشکیل یک موجود زنده به بدن شما منتقل می‌شود درست مانند انتقال اطلاعات از یک فلش بسیار کوچک به یک سیستم کامپیوتری!
خواص خاویار بلوگا بیشمار است چرا که حاوی پروتئین، آهن، انواع ویتامین‌ها و کلیه مواد مهمی که بدن و یک موجود زنده! به آن نیاز دارد می‌باشد. در ادامه به مهم‌ترین خواص درمانی این ماده غذایی اشاره می‌نماییم:
آنمی (کم خونی): خانم‌ها به علت عادت ماهیانه و زایمان در معرض کم خونی قرار دارد و بیش از نیمی از بانوان ایرانی این مشکل را در حد خفیف تا شدید دارند. خاویار با دارا بودن مقدار زیادی آهن غذایی بسیار مناسب برای خانم‌های باردار و دختران جوان می‌باشد.
افسردگی و بای پولار (اختلال دو قطبی): افسردگی یک بیماری مزمن است که در صورت درمان نشدن می‌تواند به مشکلات حادتری نظیر اختلال دو قطبی (این اختلال طیفی خفیفی از نوسان در خلق و خو تا جنون ادواری) را شامل می‌شود. نقش تغذیه را در این مشکلات نمی‌توان انکار کرد و در این بین امگا3 ماده‌ای است که به عنوان درمان کمکی در این بیماری‌ها استفاده می‌شود. چه خوب است که با خوردن ماده‌ای طبیعی حجم زیادی از این ماده کمیاب را به سلول‌های خود برسانیم.
پیشگیری از سرطان: با وجود این که هنوز علت یگانه‌ای برای ابتلا به سرطان شناخته نشده است اما پزشکان به موارد زیادی برای پیشگیری از این بیماری دست پیدا کردند. رادیکال‌های آزاد یکی از دلایل مهم در ایجاد انواع سرطان هستند که در بدن روزانه به علت واکنش‌های شیمیایی دربدن همه افراد تولید می‌شود. آنتی اکسیدان‌ها این مواد را در بدن خنثی می‌کنند و خاویار سرشار از این ماده است و بنابراین خاصیت ضدسرطانی دارد.
ذکر همه خواص خاویار در این مطلب نمی‌گنجد. به طور خلاصه از دیگر خواص آن پیشگیری از حملات قلبی، کاهش فشارخون، کمک به افزایش رشد، بهبود عملکرد جنسی و… از دیگر خاصیت‌های این دانه‌های شگفت انگیز هستند که با مصرف تنها یک گرم از آن می‌توانید به آن دست پیدا کنید.
انواع مختلف خاویار بلوگا
خاویارها از نظر کیفی انواع مختلفی دارند و خاویار بلوگا از این منظر به 4 دسته زیر تقسیم می‌شود:
1. رویال (سه صفر)
2. امپریال
3. درجه یک
4. درجه دو
نوع رویال آن بیشتر صادراتی بوده مصرف کنندگان آن کشورهای دیگر میباشند. به لحاظ خواص و ظاهری تفاوت فاحشی بین انواع مختلف وجود ندارد اما به لحاظ طعم و مزه نوع رویال و امپریال آن با کیفیت‌تر هستند و اندازه تخم‌های نوع رویال از سایر انواع آن بیشتر است.
رتبه بندی انواع خاویار بلوگا
خاویار بلوگا از دسته محصولاتی است که مصرف کنندگان خارجی آن بیش از داخلی هستند و یک محصول صادراتی است. برای رتبه بندی انواع خاویار بلوگا معیارهای خاصی وجود دارد که مهم‌ترین آنها اندازه قطر تخمک خاویار بلوگا و کیفیت دانه‌های خاویار می‌باشد.
وقتی صحبت از اندازه قطر تخم‌ها می‌شود این موضوع برای افراد عادی قابل تشخیص نیست چرا که تفاوت اندازه نوع رویال با نوع درجه دو شاید به نیم میلی‌متر نیز نرسد. بنابراین در هنگام خرید خاویار بلوگا باید این نکته مدنظر باشد چرا که می‌تواند دستمایه سودجویان و متقلبان واقع شود.
بنابراین برای تعیین نوع رویال و درجه 1 نیاز به متخصصین و نمایندگی‌های خاصی هست که بر طبق استانداردهای جهانی تخم‌ها را براساس میزان شفافیت، قوام و تازگی، رنگ بندی، بو و حتی طعم و مزه مورد آزمایش و سورت (مرتب) کنند.
همان طور که قبلاً گفته شد از نظر خواص انواع خاویار بلوگا با یکدیگر یکسان هستند و بسته به ذائقه ممکن است فردی مزه درجه دو را به نوع امپریال ترجیح دهد اما سایر فاکتورها در بازار پسندی تأثیر داشته و در بازارهای جهانی حائز اهمیت هستند.
رنگ های مختلف خاویار بلوگا
بیشتر شما خاویار را با رنگ مشکی آن می‌شناسید و به دلیل رنگ مشکی اکثر خاویارها به آنها مروارید سیاه می‌گویند.
خاویار به لحاظ رنگ بندی سه نوع مشکی، طلایی و سرخ دارد.
در کلیه صنف‌ها تقلب وجود دارد و بازار خاویار نیز از این قاعده مستثنی نیست به طوری که تخم ماهیان غیرخاویاری را رنگ می‌کنند و به عنوان خاویار به فروش می‌رسانند که برای تشخیص این موضوع کافی است تخم‌ها با توجه به روشن بودن و شفاف بودن رنگ این نوع خاویار این امکان برای آن وجود ندارد و بنابراین درست کردن نوع تقلبی آن تقریباً غیرممکن است.
نوع طلایی آن نیز که برخی آن را به اشتباه به فیل ماهی نسبت می‌دهند مربوط به ماهی آسترا می‌باشد که رنگ روشن دارد و به رنگ عدس (سبز زیتونی) تا طلایی است و به خاویار طلایی مشهور است. خاویار طلایی بیشتر معروفیت خود را به اسم و رنگ خود دارد و از نظر خواص و کیفیت تفاوت چندانی با نوع سیاه ندارد.
در بین انواع خاویار، خاویار سرخ در ایران کمتر شناخته شده است و اولین بار در ژاپن و چین شناخته شده و با غذاهایی نظیر سوشی استفاده می‌شود.
خاویار سرخ یا قرمز از ماهی قزل آلا به دست می‌آید و استفاده آن به علت فراوانی و ارزان بودن در حال گسترش است و یکی از مزایای آن این است که از نظر خاصیتی بسیار نزدیک به انواع خاویار است و باعث می‌شود کلیه اقشار از این ماده مفید استفاده کنند اما از نظر طعمی (طعم آن کمی شیرین است) و کیفیتی با انواع دیگر خاویار فرق دارد.
تخم‌های فیل ماهی رنگ روشنی دارند و بین خاکستری روشن تا تیره هستند و همین دلیل باعث خاص بودن این نوع خاویار در بین کشورهای دیگر شده و به «الماس خاویار ایرانی» مشهور است.
در این بین روشن‌ترین رنگ را در بین خاویارها داشته که باعث دوچندان شدن قیمت و ارزش آن می‌شود به طوری که در بین ماهیان خاویاری، خاویار رویال بلوگا رتبه اول را دارد.
فروش انواع خاویار بلوگا ایرانی
فروش خاویار در گذشته در نواحی شمالی کشور و شهرهای همسایه دریاچه خزر به صورت حضوری انجام می‌شد.
رفته رفته با افزایش استان‌های تولید کننده خاویار بلوگا و وجود شرکت خاویار بلوگا فروش انواع خاویار بلوگا به‌صورت اینترنتی نیز انجام می‌شود که این عامل هم دسترسی افراد کشورمان را به این ماده مغذی راحت می‌کند و هم به کشورهای دیگر فرستاده می‌شود که خود باعث ارز آوری برای کشور می‌شود.
خاویار بلوگا در بسته بندی‌های گوناگون و با اندازه‌هایی که خود مشتری می‌خواهد قابل تهیه است.
قیمت خاویار بلوگا رویال (سه صفر) 50 گرمی بین 750 هزار تا 950 هزار تومان به تاریخ 1400/3/3 می‌باشد قیمت بالای آن به دلیل سخت بودن استخراج و مدت زمان طولانی و ارزش غذایی بالای آن است.
دیدگاه شما با موفقیت ثبت شد.